Βρισκόμαστε στα πρόθυρα της μεγάλης εορτής των Χριστουγέννων και ετοιμαζόμαστε να γιορτάσουμε εκκλησιαστικά, λατρευτικά, πνευματικά, το μεγάλο αυτό γεγονός της ενανθρωπήσεως του Υιού και Λόγου του Θεού και την κατά σάρκα έλευσή Του στον κόσμο μας και στην δική μας φτώχεια.
Γι' αυτό θα ήθελα να μεταφέρω στην αγάπη σας, διά μέλανος και χάρτου, έναν φοβερό λόγο του Αγίου Κυρίλλου Πατριάρχου Αλεξανδρείας, που αναφέρεται σ' αυτήν την μεγάλη εορτή και μας υπενθυμίζει γιατί ο Χριστός έγινε άνθρωπος. Να τι λέγει ο μεγάλος αυτός Πατέρας της Εκκλησίας:
«Τα ουράνια ευφραίνονται, τα βουνά γεμίζουν με αγαλλίαση, διότι έρχεται ο Κύριος ανάμεσά μας για να ευεργετήσει όλους τους ανθρώπους, για να ελεήσει όλον τον κόσμο και να χαρίσει την ευφροσύνη σε όλους. Ενώ ήταν Θεός, ο Άπειρος και Παντοδύναμος, έγινε μικρός και αδύνατος άνθρωπος και παρουσιάστηκε στη γη και συναναστράφηκε με τους ανθρώπους:
-Με αυτούς που ήταν δούλοι, Εκείνος που είναι ο Δεσπότης και Κυρίαρχος του σύμπαντος,
-με αυτούς που ήταν καταχρεωμένοι πνευματικά λόγω των αμαρτιών τους για να πληρώσει και να εξοφλήσει τα χρέη τους,
-με αυτούς που ήταν κατάδικοι πνευματικά και αλυσοδεμένοι από τον Σατανά, Αυτός που είναι ο Λυτρωτής και ο Ελευθερωτής,
-με αυτούς που ήταν απελπισμένοι, Εκείνος που χαρίζει ελπίδα,
-με αυτούς που είχαν καταπέσει ψυχικά, Αυτός που είναι η Ανάσταση όλων,
-με αυτούς που ήταν αχάριστοι, Αυτός που είναι εύσπλαχνος και πολυέλεος,
-με αυτούς που ήταν ένοχοι αναρίθμητων παραβάσεων, Εκείνος που είναι ανένοχος,
-με αυτούς που ήταν αμαρτωλοί, Εκείνος που είναι αναμάρτητος και πανάγιος,
-προς αυτούς που πάντοτε έδειχναν την αχαριστία τους, Αυτός που χαρίζεται και συγχωρεί με απλοχεριά και αφθονία όλους τους ανθρώπους»1.
Απέναντι σ΄ αυτήν την φιλανθρωπία του Θεού, όπως μας την ζωγράφισε ο Προκαθήμενος της Εκκλησίας της Αλεξανδρείας Άγιος Κύριλλος, θα πρέπει να τοποθετηθούμε κι εμείς ανάλογα.
Πρώτον. Δοξολογικά και ευχαριστιακά, αναγνωρίζοντας την ύψιστη ευεργεσία την οποία μας χάρισε με το να ενδυθεί την ανθρώπινη σάρκα για να την αγιάσει και να την ανεβάσει στα δεξιά του Θρόνου της Μεγαλοσύνης
Δεύτερον. Μία άλλη τοποθέτηση απέναντι σ΄ αυτήν την φιλανθρωπία του Θεού είναι η αναγνώριση της αμαρτωλότητας και η αναξιότητάς μας. Είναι γνώρισμα της αληθινής αυτογνωσίας, η οποία καλλιεργείται από το ταπεινό φρόνημα που διαθέτουμε και το οποίο μας ανοίγει διάπλατα τις πύλες της μετανοίας. Εάν, ως ποιμένες της Εκκλησίας, δεν αισθανόμαστε ότι είμαστε αμαρτωλοί και εκείνο το οποίο μας σώζει είναι το έλεος του Θεού, δεν έχουμε την δυνατότητα, όχι μόνο στο Ιερό Βήμα να εισέλθουμε, αλλά ούτε και στον Ναό του Θεού και να αντικρύσουμε με τα μάτια μας το πρόσωπο του Χριστού. Αυτό δε το οποίο χρειαζόμαστε είναι να προσπίπτουμε ταπεινά στον Θρόνο της Χάριτός Του και ικετευτικά να Τον παρακαλούμε «υπέρ των ιδίων αμαρτημάτων και των του λαού αγνοημάτων».
Τρίτον. Μία άλλη τοποθέτηση σ΄ αυτήν την ευσπλαχνία του Θεού είναι η αγάπη μας στον παράγοντα άνθρωπο. Αν θέλουμε να γίνουμε φιλόθεοι, θα πρέπει να γίνουμε συγχρόνως και φιλάνθρωποι. Ιδιαιτέρως στην τραγωδία που βιώνει ο τόπος μας και στην δυσκολία που αντιμετωπίζει ο πονεμένος λαός μας, οφείλουμε να σταθούμε δίπλα του ως αληθινοί ποιμένες και να του δώσουμε χέρι βοηθείας και να του παράσχουμε ενίσχυση και ελπίδα. Για μας ισχύουν οι λόγοι του Προφήτου Ησαίου: «Παρακαλείτε παρακαλείτε τον λαόν μου, λέγει Κύριος ο Θεός· ιερείς λαλήσατε εις την καρδίαν Ιερουσαλήμ, παρακαλέσατε αυτήν»2.
Με αυτές τις εισαγωγικές σκέψεις σας απευθύνω και πάλι γραπτώς και για πολλοστή φορά τις υποχρεώσεις σας απέναντι στο Θεό, στον εαυτό σας και στο συνάνθρωπό μας και σας προτρέπω πατρικά και αδελφικά για τα κάτωθι:
1. Για να γιορτάσουμε αληθινά Χριστούγεννα θα πρέπει να καθαρθούμε πνευματικά, ψυχικά, να πλυθούμε μέσα στο Μυστήριο της Εξομολογήσεως. "Καθαρτέον πρώτον και είτα τω καθαρώ προσομιλητέον". Μετάνοια ειλικρινής ενώπιον του πνευματικού πατρός, που είναι ένας Κληρικός και ποτέ ένας λαϊκός ή μία εικόνα, όπως κάνουν πολλοί και συμβουλεύουν ανάλογα και τους Χριστιανούς μας. Στον Επίσκοπο εδόθη η χάρη "του δεσμείν τε και λύειν τα των ανθρώπων πταίσματα" και ο Επίσκοπος εν συνεχεία δίδει αυτήν την άδεια ΔΙΑΚΡΙΤΙΚΑ στους Πρεσβυτέρους της Εκκλησίας.
Πληροφορούμαι πως υπάρχουν Κληρικοί που δεν εξομολογήθηκαν ποτέ από τότε που έγιναν Κληρικοί. Αυτό είναι φοβερό, πατέρες μου αγαπητοί. Πως πλησιάζουμε την Αγία Τράπεζα; Πως πιάνουμε το πανακήρατο Σώμα του Χριστού; Πως κοινωνούμε των Αχράντων Μυστηρίων; Σας παρακαλώ, τα φετινά Χριστούγεννα να σημάνουν συναγερμό πνευματικής καθάρσεως. Να εξομολογηθούμε όλοι, να πάρουμε την άφεση των αμαρτιών μας, να φιλοξενήσουμε στον χώρο της καρδιάς μας τον νεογέννητο Κύριο.
2. Εάν εμείς πετύχουμε την κάθαρση της καρδιάς, να ετοιμάσουμε εν συνεχεία και το ποίμνιό μας. Να προτρέψουμε τους Χριστιανούς μας να εξομολογηθούν, να καθαρθούν και εν συνεχεία να κοινωνήσουν των Αχράντων Μυστηρίων. Έχουμε ευθύνη γι' αυτό, και θα δώσουμε φρικτό λόγο στον Θεό για την ραθυμία που δείξαμε ως προς την πνευματική κατάσταση, την τροφοδοσία και την αναγέννηση του ποιμνίου μας.
Κατά την συγκεκριμμένη ημέρα επισκέψεως του Πνευματικού, για την οποία πρέπει να είναι καλά ενημερωμένος ο λαός του Θεού, πρέπει και εσείς να είστε παρόντες στον Ναό με την κατάλληλη θέρμανση, και γενικά να φροντίσετε ως υπεύθυνος Εφημέριος για την απρόσκοπτη εξο-μολόγηση του ποιμνίου σας. Η αδιαφορία αποτελεί μέγιστο αμάρτημα με φοβερές συνέπειες. . . . .
3. Θα κληθούμε τις ημέρες αυτές, όπως και πάντοτε, να δώσουμε εξετάσεις στην εντολή της αγάπης. Οι αδελφοί μας που υποφέρουν χρειά-ζονται την βοήθειά μας. Γι' αυτό λειτουργούν και υπάρχουν τα Φιλόπτωχα Ενοριακά Ταμεία και το Γενικό Φιλόπτωχο της Ιεράς Μητροπόλεως, για να ανακουφίζουν τον ανθρώπινο πόνο. Παρακαλείσθε θερμά να συμπαρασταθείτε με όλες τις δυνάμεις σας στους αδελφούς του Χριστού. Εάν δεν επαρκούν τα έσοδα του Ενοριακού Ταμείου ή δεν υπάρχει Φιλόπτωχο Ταμείο, απευθυνθείτε στην Ιερά Μητρόπολη. Βοηθείστε τους αδελφούς μας να κάνουν και αυτοί Χριστούγεννα. Δεν πρέπει να υπάρχει Χριστιανός στην Ενορία μας, που να στερηθεί ένα πιάτο φαγητό αυτήν την ημέρα.
4. Στον τομέα των Ιερών Ακολουθιών θα πρέπει να δείξουμε ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Να κάνουμε, δηλαδή, όλες τις Ιερές Ακολουθίες, όπως αυτές προβλέπονται από το Τυπικό της Εκκλησίας, με ιδιαίτερο ζήλο, με ιδιαίτερη αγάπη, "ζέον τω πνεύματι, τω Κυρίω δουλεύοντες", κατά την έκφραση του Αποστόλου Παύλου. Να καλύψουμε και να ικανοποιήσουμε τις λατρευτικές ανάγκες του ποιμνίου μας. Να ενδιαφερθούμε να τελέσουμε την Θεία Λειτουργία στις Ενορίες που δεν έχουν Ιερέα, καθώς και άλλες Ιερές Ακολουθίες. Μην ξεχνάμε ότι είμαστε στρατιώτες του Χριστού, όπλο μας η προσευχή, οι Ιερές Ακολουθίες. Με αυτές κατεβάζουμε τον Θεό στην γη και ανεβάζουμε τον άνθρωπο στον Ουρανό.
Παρακαλώ προς τούτο θερμά· να μην παραλείψουμε ούτε μία Ακολουθία τις άγιες αυτές ημέρες, ακολουθώντας το Τυπικό της Εκκλησίας μας και, κυρίως, τις οδηγίες που σας έχουν δοθεί από την Ιερά Μητρόπολη για το Ιερό Δωδεκαήμερο.
5. Προκειμένου να προετοιμάσουμε κατάλληλα τον λαό μας προς υποδοχή για το μεγάλο γεγονός της ενανθρωπήσεως του Κυρίου μας, θα πρέπει να κάνουμε όλοι ανεξαιρέτως, και προς τούτο εντέλλεσθε, το ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΕΥΧΕΛΑΙΟΥ στους Ναούς μας τις παραμονές της μεγάλης εορτής (20,21,22 Δεκεμβρίου) προσκαλώντας προς τούτο και άλλους γείτονες Εφημερίους.
6. Καθαριότητα Ιερού Ναού, Ιερού Βήματος (Αγίας Τραπέζης, Ιερών Σκευών). Όπως, αγαπητοί μου πατέρες, θα προετοιμάσουμε το σπίτι μας για τις εορτές του Δωδεκαημέρου, κατά παρόμοιο τρόπο και μάλιστα με περισσότερη σπουδή, θα πρέπει να προετοιμάσουμε και τον Οίκο του Κυρίου. Συνεργοί και βοηθοί μας τα ευλαβή πρόσωπα της Ενορίας μας, γυναίκες και άνδρες, ενώ για το Ιερό Βήμα εμείς οι ίδιοι με ιδιαίτερη επιμέλεια, με φόβο Θεού. Είναι απαράδεκτο να υπάρχουν Ναοί απεριποίητοι, Ιερό Βήμα - Αγία Τράπεζα - Ιερά Σκεύη σε ακαταστασία. ΠΡΟΣΟΧΗ: Παρακαλείσθε, αλλά και εντέλλεσθε προς τούτο. Θα επιθεωρήσω προσωπικά, όπου μπορώ, για να διαπιστώσω την καθαριότητα του κάθε Ιερού Ναού.
7. Να προσέξουμε και την καθαριότητα των αμφίων μας. Μία καθαρή ή και καινούργια ακόμη στολή, εάν έχει φθαρεί η προηγούμενη, μας προετοιμάζει κατάλληλα να σταθούμε όπως πρέπει στο Ιερό Θυσιαστήριο. Την ταπείνωσή μας δεν θα την δείξουμε με τα λερωμένα και τα φθαρμένα άμφια, αλλά με το ήθος και την συμπεριφορά μας. Προσοχή, ακόμη, και στην ενδυμασία μας, για να μην προκαλούμε τα ειρωνικά σχόλια αρκετών ανθρώπων, αλλά να οικοδομούμε τις συνειδήσεις τους.
8. Παρακαλώ θερμά για την δραστηριοποίηση όλων σας στον ΕΡΑΝΟ της ΑΓΑΠΗΣ. Θα πρέπει να δώσουμε όλοι μας το παρόν προσφέροντας αγάπη και στοργή στους αδελφούς μας Χριστιανούς.
9. Άφησα τελευταίο το πιο σπουδαίο και το πιο σημαντικό. Όπως ανέφερα και παραπάνω η πατρίδα μας βιώνει μία αληθινή τραγωδία και ο πονεμένος λαός μας ζει κάτω από δύσκολες συνθήκες αντιμετωπίζοντας καθημερινά πληθώρα προβλημάτων. Τώρα, πατέρες μου, δίνουμε εξετάσεις! Γι’ αυτό σας προτρέπω και πάλι πατρικά:
Α. Παρηγορείτε τον λαό μας.
Β. Ενισχύστε αυτούς που βρίσκονται σε απόγνωση και απελπισία.
Γ. Προσφέρετε την χάρη και την ευλογία του Θεού στον καθένα που σας ζητά βοήθεια.
Δ. Βρείτε αυτούς που έχουν ανάγκη και προσφέρετέ τους τα απαραίτητα, είτε από το Ενοριακό σας Φιλόπτωχο Ταμείο, είτε ενημερώνοντας την σχετικώς Ιερά Μητρόπολη.
Ε. Προσευχηθείτε γι’ αυτούς τους ανθρώπους.
ΣΤ. Πυκνώστε τις Ιερές Ακολουθίες (Θείες Λειτουργίες, Αγρυπνίες, Εσπερινούς, Αγιασμούς, Ευχέλαια, κ.α.), ζητώντας μ΄ αυτόν τον τρόπο το έλεος του Θεού.
Όλα αυτά, αγαπητοί πατέρες, τα καταθέτω με εμπιστοσύνη στην δική σας αγάπη ως Επίσκοπος και πνευματικός σας πατέρας, αναμένοντας την δική σας ανταπόκριση.
Σας εύχομαι να έχετε την ευλογία του Θεού στην ζωή σας, στην οικογένειά σας, στην Ενορία σας και με υγεία και πνευματική προκοπή να γιορτάσουμε το μεγάλο και υπερφυές γεγονός της Θείας Επιφανείας.
Με πατρικές ευχές
Ο Ε Π Ι Σ Κ Ο Π Ο Σ Σ Α Σ
Ο ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ ΣΕΡΑΦΕΙΜ
Σημείωση : Το κείμενο είναι η προτρεπτική εγκύκλιος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καστορίας κ. Σεραφειμ, προς τους Κληρικούς της Ιεράς Μητροπόλεως εν'όψει των εορτών του Αγίου Δωδεκαημέρου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου